Yeni! : “Amatör Denizci Eğitim ve Sınavlarına İlişkin Uygulama Talimatı – 2018” yayınlandı!
T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Deniz ve İçsular Düzenleme Genel Müdürlüğü tarafından Cumhuriyetimizin 100. kuruluş yılı 2023’e kadar “1 milyon amatör denizci” hedefi amaçlı “Amatör Denizci Eğitim ve Sınavlarına İlişkin Uygulama Talimatı” 24.Ekim.2018 tarihi itibari ile yayınlandı ve liman başkanlıklarına gönderildi.
Yeni talimata göre hali hazırda kullanılan ADES sistemi üzerinden verilen Amatör Denizci Eğitimleri ve GASM-Gemi Adamları Sınav Merkezi tarafından yapılan çevrimiçi (online) sınav sisteminin yanında Türkiye’deki tüm liman başkanlıklarında hafta sonları verilecek 4 saatlik kısa bir eğitim ve sınav ile katılan herkese ÜCRETSİZ olarak verilecek. Bu eğitim ve sınavlara katılacaklardan sınav harcı alınmayacak, sadece ADB belge harcı alınacaktır.
İlgili talimat aşağıdaki gibidir;
AMATÖR DENİZCİ EĞİTİM VE SINAVLARINA İLİŞKİN UYGULAMA TALİMATI (2018/4)
İLGİ: 02.03.2008 tarih ve 26804 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Özel Teknelerin Donatımı ve Kullanacak Kişilerin Yeterlilikleri Hakkında Yönetmelik
Bilindiği üzere, Cumhuriyetimizin 100. kuruluş yılı olan 2023‘e kadar; bir milyon Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşına denizcilik kültürünü aşılamak, verilecek denizcilik eğitimi sonrasında Amatör Denizci Belgesi düzenlemek, denizci millet denizci ülke hedefine ulaşmak, insanımızın yüzünü denizlere çevirerek ufkun ötesini görmelerini sağlamak amacıyla amatör denizcilikle ilgili temel eğitim programı 02.10.2018 tarihi itibariyle başlatılmıştır.
İlgi Yönetmeliğe göre Amatör Denizci Eğitim Sistemi (ADES); uzaktan eğitim programını tamamlayan veya İdare tarafından düzenlenecek olan eğitime katılanlara, Yönetmelikteki diğer şartları sağlamaları durumunda yine İdare tarafından belirlenen sınav yerlerinde ve tarihlerde yazılı veya internet ortamında bilgisayarda çevrimiçi olmak üzere sınav yapılmaktadır. Eğitim ve yazılı sınav uygulaması yapmak amacıyla;
1. Tüm liman başkanlıklarımızda amatör denizci sınav müracaatları alınacak ve ilgi Yönetmelikte belirtilen başvuru evrakları, gss.uab.gov.tr internet adresi üzerinden elektronik ortamda sisteme yüklenerek kayıt işlemleri tamamlanacaktır.
2. Eğitim ve yazılı sınavlar Ek-l liste “Sütun-l”de bulunan liman başkanlıklarında yapılacaktır.
3. Eğitim ve sınavlar Deniz ve İçsular Düzenleme Genel Müdürlüğü tarafından icra edilecektir.
4. Liman başkanlıklarında görevli ve tarafımızca uygun görülen personele bilahare eğitim verilerek (Eğiticilerin eğitimi), gemitrafik.com başarılı olan personele eğitim ve sınav yapma yetkisi verilecektir.
5. Ek-l liste “Sütun-2” de eğitim ve yazılı sınav yapılmayacak liman başkanlıkları yer almaktadır. Aynı listede bölgesinde eğitim ve sınav yapılmayacak liman başkanlıklarının, sınav başvurularını aldıktan sonra eğitim ve sınav yapılması için koordinasyon kuracakları ve ilişkilendirildikleri liman başkanlıkları da belirtilmiştir.
6. Eğitim ve sınav yapacak olan liman başkanlıkları ile başvuruları alan liman başkanlıkları, eğitim ve sınavların yapılacağı tarihin belirlenmesiyle ilgili koordineli olarak çalışacaktır.
7. Belirlenen eğitim ve sınav tarihleri İdaremize bildirilecektir.
8. Eğitim ve sınavlar öncesinde, belirlenen liman başkanlıklarında sınava girecek adaylara eğitim verilecektir.
9. Eğitim ve sınavlar hafta sonu yapılacak, ihtiyaç olması ve gerek duyulması halinde hafta içi de yapılabilecektir.
10. Eğitim ve sınavların yapılacağı yerler, sınav yapan liman başkanlıkları tarafından belirlenecek; varsa liman başkanlığı toplantı/konferans salonunda, yoksa veya katılımcı sayısına göre ihtiyaç duyulursa bölgelerindeki kamu kurum/kuruluşları, üniversiteler, gemitrafik.com, Milli Eğitim Bakanlığı bağlısı okul veya Halk Eğitim Merkezleri ile uygun görülecek sivil toplum örgütlerinin salonlarını kullanabileceklerdir.
11. Liman başkanlıkları tarafından yazımız tarihi itibari ile bölgelerindeki kamu kurum/kuruluşları, üniversiteler, liseler, sivil toplum örgütleri ve yerel halka gerekli duyurular yapılarak mümkün olan en kısa sürede sınavların organizasyonu işlemine başlanılacaktır.
12. ADES programını bitiren adaylara internetten çevrimiçi sınav yöntemiyle sınav yapılmasına devam edilecektir. Çevrimiçi sınavlar, mevcut durumda bünyelerinde çevrimiçi sınav merkezi bulunan liman başkanlıklarımızda yapılmaya devam edilecektir.
13. Sınava girecek adaylar, dilerse liman başkanlıklarımızda verilen eğitim yerine ADES programını da kullanarak eğitim alabilecek ve bu programı bitirdiklerini beyan ederek yazılı sınava katılabilecektir.
14. Eğitim ve sınav başvurusu yapan tüm adaylara, Ek-2’de örneği gönderilen ve basım aşamasında olup, bilahare dağıtımı yapılacak olan Amatör Denizci Eğitim Dökümanı verilecektir. Söz konusu döküman; www.didgm.gov.tr www.gemitrafik.com internet sitesinde de bulunmaktadır.
15. Yazılı veya çevrimiçi sınav yöntemiyle yapılan Amatör Denizci Belgesi sınavına başvuran adaylardan sınav ücreti tahsil edilmeyecektir. Sadece, Harçlar Kanunu 7 sayılı tarifesinde belirlenen Amatör Denizci belge harcı alınacaktır.
Sınav başvuruları ve belge düzenlemesiyle ilgili hususlar Ek-3’dedir.
Gereğini rica ederim.
Selim DURSUN
Bakan Yardımcısı
EKLER:
1- Sınav yapılacak ve Başvuru Alacak Liman Başkanlıklarının Listesi
2- Amatör Denizci Eğitim Dökümanı
3- Sınav Başvuruları ve Belge Düzenlemesiyle İlgli Diğer Hususlar
—-
Ekleri ve talimatın orijinalini indirmek için tıklayınız;
AMATÖR DENİZCİ EĞİTİM VE SINAVLARINA İLİŞKİN UYGULAMA TALİMATI (2018/4)
Harika olmuş!
Boşuna eğitim ile uğraşıyorduk! Sanki transatlantik kullanıcaz gibi!
Bi kayıkla balık tutmak için bu kadar henganeye gerek yoktu iyi olmuş.
Kutlarım emeği geçenleri!!
AMATÖR GEMİADAMLARI !
UAB/Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, bir tür “hızlı bant sistemine” geçerek, ADB/Amatör Denizci Belgesi sayısını Cumhuriyetimizin 100. kuruluş yılı olan 2023’e kadar %375 artışla bir milyona çıkarmak istiyor. Bunun için, GASM/Gemiadamları Sınav Merkezi tarafından organize edilen sınavlara ilaveten, liman başkanlıklarında (açıklanan hedef 71, ama şimdilik 24 yerde) yeni bir “eğitim ve yazılı sınav” sistemine geçiliyor. UAB bu amaçla;
1. Özel Teknelerin Donatımı ve Kullanacak Kişilerin Yeterlikleri Hakkında Yönetmelik’te değişiklikler yaptı (Resmi Gazete, 14 Eylül 2018).
2. “Amatör Denizci Eğitim ve Sınavlarına İlişkin Uygulama Talimatı” ve ADES/Amatör Denizci Eğitim Sistemi’nin yerine de geçecek, temel eğitim programı olduğu belirtilen “Amatör Denizci Eğitim Dökümanı”nı yayımladı (UAB/DİDGM 24 Ekim 2018).
UAB’nin, her zamanki gibi “ben yaptım oldu” mantığıyla hazırladığı yeni amatör denizci “eğitim/yazılı sınav/belge” düzeni, akıntıyı aşamayan yandan çarklı Boğaziçi vapurlarına atfedilen eski bir deyimi hatırlattı: “cabalama kaptan ben gidemem”.
DÜZELTİLİP YENİDEN YAYIMLANMASI GEREKEN YÖNETMELİK DEĞİŞİKLİĞİ
Bakanlığın gerekçe olarak yazdığı ulvi amaçları, ayrıntıları bir kenara bırakırsak durum şöyle özetlenebilir: 14 Eylül’de yayımlanan Yönetmelik değişikliğinin “içerdiği birkaç yanlış/hata nedeniyle düzeltilerek yeniden yayımlanması gerekiyor”. Şöyle ki Yönetmelik ekinde yayımlanan yeni ADB’nin[1] İngilizce karşılığı “amateur seaman’s certificate” olarak değiştirilerek en eski haline getirilmiş. ADF/Amatör Denizcilik Federasyonu, zamanında, bu tanımların yerli yerine oturması, amatör denizcilik mevzuatının gemiadamları mevzuatından çıkarılması için çok çaba göstermiş ve başarılı olmuştu. “Seaman” kullanımının ADB’den kaldırılması da bunlardan biridir. Herhalde ADF’nin emeklerinin son kalıntısı da kalmasın istenmiş olacak ki böyle bir değişiklik yapılmış. Ancak Yönetmelik’te “Tanımlar” bölümünde (ve halen kullandığımız ADB’lerde) yer alan şu maddenin değiştirilmesi unutulmuş!
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Amatör Denizci Belgesi/Certificate of Competence For Operators of Pleasure Craft (ADB): Özel tekneleri kullanmak için bu Yönetmelikte aranan şartları sağlayan kişilere verilen belgeyi.
İnsanın, “seaman” tanımının tarihini/hukukunu/uluslararası mevzuattaki durumunu bilmiyorsunuz, Encyclopedia of Nautical Knowledge … vb. kaynakları duymadınız, Osmanlıca denizcilik sözlüklerimizin temel kaynaklarından Illustrated Marine Encyclopedia’dan da haberiniz yok, “Denizcilik Alfabesi’ni görmediniz, peki Bakanlığınızın bastığı (UDHB, 2. Baskı 2012), halen sitesinde de dijital hali bulunan iki dilli “Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Terimleri Sözlüğü’nü de mi görmediniz? Zahmet edip buradaki amatör denizci ve gemiadamı tariflerine, İngilizce karşılıklarına bakmadınız mı diye sorası geliyor… Kullandığınız “Gemiadamı Cüzdanı” üzerinde “Seaman’s Book” yazıyor. Bu konuda çok şey yazılabilir ama kısa keseyim ticari ve askeri bahriye terimi olan Seaman’in “amatörü” olmaz. ADB/Amatör Denizci Belgesi kartında düzeltilmesi gereken diğer yerler şöyle:
1. İmla kuralları gereği ADB’nin sınırlarını çizen cümledeki “için” kelimesi küçük harfle değil büyük harfle yazılır! (Bağlaçlar ve mi eki küçük harfle yazılır…)
2. Recretional yazımı yanlıştır, doğrusu: “recreational”
3. (Citizenship Id No) yazımı da yanlış, doğrusu : T.C. Kimlik No. (Citizenship ID No.)
UYGULAMA TALİMATI VE AMATÖR DENİZCİ EĞİTİM DÖKÜMANI
UAB bürokratları “Uygulama Talimatı” ile 2 Ekim 2018’den itibaren “amatör gemiadamları/amateur seaman’s” dedikleri denizcilerin sayısını arttırmak için:
1. Temel eğitim programı olan “Amatör Denizci Eğitim Dökümanı” hazırlayıp…
2. Bu dökümana göre liman başkanlıklarında yapılacak eğitimi (veya ADES’i) geçen adaylara “yazılı” sınav hakkı vermişler. İyi tarafı katılımcı sayısını arttırmak için de olsa 75 lira olan sınav ücretinin kaldırılması.
Bilindiği gibi Bakanlık ADF sayesinde örnek bir düzeye ulaşan, çevrimiçi (online) ADB/KMT sınav sistemini, denizciliğin geliştiği ülkelerde olduğu gibi federasyonlara/kulüplere devrederek amatör/sportif denizciliğe katkıda bulunmak yerine bu yetkiyi uzatmamış; 2014’ten sonra ADES/Amatör Denizci Eğitim Sistemi’ni geçme şartına bağlanan sınav GASM/Gemiadamları Sınav Merkezi tarafından düzenlenmeye ve liman başkanlıklarında yapılmaya başlanmıştı. Yeni eğitim/yazılı sınav düzeniyle “ihtiyari” hale gelip, artık pek de tercih edilmeyecek olan ADES/Amatör Denizci Eğitim Sistemi başlatılırken ileri sürülen büyük iddiaları hatırlayan var mı?
Bakanlık, “sakıncaları, bireysel yanlışlara yol açması” gibi nedenlerle 2005 yılında ADF aracılığıyla eski sınav sisteminden vazgeçmişti. Ancak Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın, ADF sayesinde bir standarda kavuşturulan ve kısa sürede çevrimiçi hale dönüştürülen sınav sistemini (ki Bakanlık bu sistemi örnek alarak gemiadamları için de çevrimiçi sınav sistemi kurdurdu!) önce geri alıp, şimdi de liman başkanlıklarına/personeline, eğitim/yazılı sınav/eğitmen vb. yetkiler vererek yıllar öncesinde kaldığını zannettiğimiz “kadük sınav zihniyetini” başat hale getirmeye çabalaması hazindir.
Liman başkanlıklarının yazılı sınavı nasıl yapacakları, Yönetmelik gereği (Madde 10 ve 11) 4 seçenekli 50 soruluk sınav kâğıdını nasıl hazırlayacakları, bastıracakları vb. ayrıntılar ilgili talimatta belirtilmemiş.
Temel eğitim programı olduğu belirtilen ve liman başkanlıklarının eğitimde dağıtacağı 60 madde/20 sayfadan oluşan ve “acaba yazım sonrası kimse okumadı mı, bakmadı mı?” dedirten “Amatör Denizci Eğitim Dökümanı”nda yazılanları değerlendirmenin bir anlamı yok. Çünkü Eğitim Dökümanı’nda temel kaynak olarak kullanılan Denizcinin El Kitabı (Denizcilik Müsteşarlığı, 2010) için Ulaştırma Bakanlığı’na 23.08.2010 tarihinde, hukuken tartışmalı durumu ile birlikte “intihal, yanlış, eksik ya da anlatım bozukluklarını, özensizlikleri” 3 sayfada örnekleyerek “bu tür yayınlar ne denizciliğe, ne de kurumlara bir değer katar” diyen bir dilekçe göndermiştim. Bakanlığın bir süre daha bastırmayı sürdürdüğü Denizcinin El Kitabı bir “kaynak değeri” olmamasına rağmen bu kitabın temel kaynağı olmuş. Yine kaynak olarak gösterilen onca emek ve masrafla hazırlanmış, ancak bakanlık yayınlarının eser sahibinden izinsiz -ve alıntılama/kaynak gösterme kurallarına uymadan- usülsüz, sanki kendileri yazıp çizmişler gibi faydalanmayı sürdürdüğü Amatör Denizci Elkitabı’nın adı yanlış, künyesi yazılmamış.
Eğitimin teşvik edilmesini, ama tekne kullanmak için ehliyet zorunluluğunun kaldırılmasını veya basitleştirilmesini, yetkilerin kulüplere/federasyonlara devrini dileyerek belirtelim ki bu zihniyetle bir değil, iki milyon kişiye ADB verilse fark etmez. Çünkü “…amatör-sportif denizciliğin geliştiği ülkelerde ehliyet sayısı bir başarı/gelişme ölçüsü olarak görülmez. …Ehliyet sayısının artışı denizi kullanan/denize çıkan insan sayısını göstermediği gibi insanların öğrenme düzeyinin de ölçüsü değildir. Belge değil öğrenilen/öğretilen bilgi değerlidir. Denizcilik, denizi kullanan/denize açılan, insan/tekne/sporcu sayısını arttırmakla gelişir…”[2]
Bakalım “amatör gemiadamlığı” (amateur seaman’s) eğitim/yazılı sınav/belge süreci nasıl ilerleyecek?
[1] Belgenin orijinal hali için bkz. Resmi Gazete, 14 Eylül 2018: Özel Teknelerin Donatımı ve Kullanacak Kişilerin Yeterlikleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik, Madde 6/Ek 2.
[2] Bakanlığın geçmişteki bu ve benzeri faaliyetlerinin bir değerlendirilmesi, örneğin mevzuat değişikliklerinin sürekli “pervaneye halat/zincir” dolaması”nın nedenleri, bürokratların amatör/sportif denizcilik tasavvurlarının eleştirisi için şu kaynağa da bakılabilir: Sezar Atmaca, Amatör Sportif Denizciliğin Sorunları, Marmara Üniversitesi VIII. Türk Deniz Ticareti Tarihi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 2016, (internetten de indirilebilir).
[…] tarihinde yayımlanan “Amatör Denizci Eğitim ve Sınavlarına İlişkin Uygulama Talimatı” na göre artık Amatör Denizci Belgesi (ADB) eğitim ve sınavları liman […]
[…] Daha önce ADES (Amatör Denizci Eğitim Sistemi) üzerinden yapılan online eğitimler ve sonrasında GASM tarafından randevulu yapılan sınavlarla alınan ADB sistemi 24.Ekim.2019 tarihinde yayımlanan “Amatör Denizci Eğitim ve Sınavlarına İlişkin Uygulama Talimatı” ile tüm eğitim ve sınav işlemleri Liman Başkanlıklarına devredilmişti. (İlgili haberimiz: Yeni! : “Amatör Denizci Eğitim ve Sınavlarına İlişkin Uygulama Talimatı – 2018” yayınl…) […]