Teknedeki akülerim patlar mı? Patlarsa tekne batar mı?
Teknelerimizde kullanılan kurşun-asit akülerin (ve onun çeşitleri olan jel, agm‘ler) genelde tekneye yapısal-fiziksel zarar verebilecek şekilde patlama ihtimalleri oldukça düşüktür.
Kısa devre, aşırı yük ve aşırı şarj durumlarında içlerinde oluşan gazın (hidrojen ve oksijen) aniden ve çok miktarda oluşması sonucu genelde emniyet sibobu, buşon kapakları veya kutu kenar ek yerlerinden yırtılarak gaz ve asitli su fışkırtırlar. (AGM-kuru ve Jel aküler asit fışkırtmazlar..)
Kurşun asit aküler bazen kısmen parçalansalar da patlama nedeniyle etraflarına ciddi fiziksel zarar yaratmazlar. Bu durumlarda yarattıkları daha önemli sorunlar patlayıcı hidrojen gazı çıkışı ve sülfirik asit içeriğidir. Hidrojen gazı patlayıcı, sülfürik asit ise yakıcı ve koroziftir.
Olası en büyük tehlike uzun süre yüksek akım (veya aşırı şarj = hücre başına 2.4V, toplamda 14.4V ve üzeri) nedeniyle çıkan hidrojen (ve oksijen) ‘in kapalı mekanda birikip bir kıvılcım ile patlaması olabilir. Bu tekneye fiziksel zarar verebilir.
Böyle bir patlama dahi olsa tekneyi batırma ihtimali düşüktür. Muhtemelen zarar teknenin dış kabuğuna göre daha zayıf olan iç bölümlerde meydana gelecektir.
Bu nedenle teknede kullanılan akülerin mümkün olduğunca marin tip (gaz çıkışı nefeslik ile dışarı verilebilen) olmasında fayda var. Kuru-jel ve kapalı-bakımsız akü kullanılıyorsa akünün bulunduğu bölümü havalandırmak gerekir.
Bu sebeplerle tekneyi batırabilecek en olası durum kabloların ve ek yerlerinin aşırı ısınması sebebi ile yangın çıkması olabilir.
Son olarak tuzlu suyun içinde kalan akülere ne olur? Kısa devre olup patlar mı?
Hayır, patlamaz, ama oldukça hızlı ve yüksek akımla (100-150A) deşarj olarak hem kendi iç yapılarına zarar verir hem de yukarıda bahsedilen fiziksel deformasyonlara uğrayarak ortama sülfürik asit ve hidrojen gazı verebilir.
Genelde tuzlu su içinde 3-5dk’dan daha fazla kalan aküden artık hayır gelmez.
Buna karşı da su seviyesinin altında bulunması stabilite açısından doğru olan ağır akülerin kutup başları silikon vb. ile izole edilip tüm bağlantı, sigorta ve both şalter gibi ekipmanların su seviyesi üzerinde monte edilmesi en iyi çözümdür.
Öneriler;
– Teknede marin tip, gaz çıkışı nefeslikle dışarı verilen akü tercih edin.
– Kuru-jel tip akü kullanıyorsanız bulunduğu bölümü havalandırın.
– Aküleriniz stabiliteye katkısı nedeniyle mümkün olan en alt seviyeye monte edin.
– Tekne 180 derece ters dönse bile aküler yerinde kımıldamayacak şekilde sabitleyin.
– Kutup başlarını silikon/vazelin/gres vb ile suya karşı izole edin.
– Tüm sigorta, both şalter vb. ekipmanı su seviyesi üzerinde monte edin veya suya karşı izole edin.
– Tüm kablo bağlantılarınızın direnç oluşturmayacak şekilde (sağlam-doğru) yapın, yüksek akım geçen pabuç ve bağlantıları birkaç yılda bir söküp kontrol edip, olası korozyonları temizleyin.
