26 Nisan 2020

Teknelerde kullanılan NMEA 0183 / NMEA 2000 arabirimleri nedir? Ne işe yarar?

ile editör

Tekne deniz dünyasında sürekli adını duyduğumuz ve bilerek/bilmeyerek kullandığımız NMEA 0183 / NMEA 2000 arabirimleri (iletişim protolleri) nedir, ne değildir, çok teknik detaya girmeden basitçe şöyle özetleyebiliriz;

Bu saçma isim/kısaltma da nereden geliyor diyenler için işin standardını Amerikalı “National Marine Electronics Association – Ulusal Deniz Elektroniği Birliği” nin koyduğunu söyleyerek başlayalım. :)

NMEA 0183 denilen arabirim bilgisayarlardaki RS232 SERİ ARABİRİM benzeri (hatta aynısı!) 3 telli basit bir seri iletişim arabirimidir. İki cihaz arasında kurulabilir. İkiden çok cihaz bağlamak için cihazlar üzerinden aktarma yapılır veya multiplexer denilen dağıtıcı dihazlar kullanılabilir. Hızı yavaştır, ama birkaç cihaz bağlantısı için bu dert değildir. Basit, dolayısı ile sorunsuz, güvenilir bir sistem.

NMEA 2000 ise daha yeni, bilgisayarlardaki ETHERNET NETWORK bağlantısına benzeyen, daisy chain (ZİNZİR) bağlantı yapısı ile pek çok cihazın bir network (AĞ) olarak aynı anda birbirine PLUG-AND-PLAY (tak ve kullan) olarak bağlandığı, hızı, fiziksel bağlantı özellikleri ve bağlı cihazların ayrı bir elektrik beslemesinin üstünden yapması gibi özellikleri ile daha gelişmiş ve modern bir arabirimdir. Teknelerdeki elektronik cihazların çoğalması ile hem hız hem bağlantı kolaylığı olması için 1980’lerde Bosh’un otomobillerde kullandığı CAN BUS sistemlerinden deniz dünyasına apartılmıştır.

Bu iki arabirimin birbirine direk bağlanma imkanı yok. Ayrı dünyalar.
Farklı arabirime sahip cihazlar ancak başka bir cihazın üzerinden veya multiplexer denilen cihazlar üzerinden birbirleri ile iletişim kurabiliyorlar.

NMEA 2000 networkü aşağıdaki resimde görüldüğü gibi OMURGA HATTI (Backbone) üzerinden T konnektörler ile cihazlara dağılan dallar (SPUR), omurganın en başında ve sonunda (aynı eski bilgisayar networklerindeki gibi) TERMİNATÖRLER (sonlandırıcı), ve hattın belirli noktalarından 12V DC besleme girişi gibi parçaları vardır.

Doğru planlama ve kurulum önemli.. Özellikle kablo mesafeleri, gerilim düşümleri vb. dikkat edilmeli.
Aşağıdaki GARMIN dökümanında güzel detaylı anlatılmış;
http://www.uprealimager.com/interesting/boating/GPSMAP4008_NMEA2000NetworkFundamentals.pdf

Bir de firmaların kendi içinde geliştirdiği benzeri arabirimler var, müşteriyi aksesuarlarda kendilerine bağlamak için elbet! :)
Mesela Raymarine’in SEATALK’u veya şimdi NMEA 2000 ile aynı olan SEATALKNG, Simrad’ın  SIMNET’i ve B&G Fastnet arabirimleri gibi.

Aşağıdaki kablo örneklerini görebilirsiniz:

Eski model SEATALK;

Yeni SeatalkNG (Aslında NMEA2000 !);

Simrad SİMNET;

B&G Fastnet;